Polinöropati
Polinöropati; vücuttaki periferik sinirlerin iÅŸlevini kaybetmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Polinöropati, yalnızca tek bir hastalığı ifade etmez. Vücudun birçok bölgesinde, farklı sebeplere baÄŸlı olarak nöropati ortaya çıkabilir. Uzuvlarda, özellikle geceleri ortaya çıkan yanma, uyuÅŸma ve kasılmalar polinöropati ile karakterize olan belirtilerdir. Eldiven ve çorap tarzı duyu kusuru sık ifade edilen ÅŸikayetlerdendir. Polinöropati, her yaÅŸtan bireyde ortaya çıkabilir. Çocukluk ve genç yaÅŸlarda ortaya çıkanlar genellikle genetik geçiÅŸ göstermektedir. Ancak genellikle yaÅŸlı bireylerde görülen bir rahatsızlıktır. Åžeker hastalığının uzun dönemde bıraktığı hasarlar da söz konusu ise bu risk artar. Ortaya çıkma nedenine göre periferik ve periferik olmayan olarak iki gruba ayırabileceÄŸimiz polinöropati, doÄŸru tedavi edilirse ilerlemesi önlenebilir.
​
Polinöropati Nedir?
Nöropati “sinir(nöro)” ve “hastalık(pati)” kelimelerinin birleÅŸiminden oluÅŸur. Yani sinirlerdeki hastalıkları ifade eder. Polinöropati, vücudumuzdaki birçok kas sinirinin iÅŸlevini yerine getiremez hâle gelmesi anlamına gelir. ÇeÅŸitli kimyasal ve yapısal deÄŸiÅŸimler nedeniyle sinirlerin iletim iÅŸlevi bozulur. Bunun sonucunda kaslar gücünü kaybederek, duyuların saÄŸlıklı çalışmasını engeller. Ä°leri evrelerinde yüz felcine ya da vücudun bazı bölgelerinde hareketsizliÄŸe neden olabilir. Günümüzde rastlanan polinöropati vakalarının çoÄŸunda diyabet (ÅŸeker hastalığı) görülmektedir. Bu nedenle diyabet hastalarının polinöropati açısından ciddi risk altında olduÄŸunu söyleyebiliriz.
​
Nöropati ÇeÅŸitleri Nelerdir?
Polinöropati, ortaya çıkış nedenine ve hasar gören sinirlere göre gruplara ayrılır.
Periferik; yani vücudun beyin ve omurilik dışındaki bölgelerinde bulunan sinirlerde meydana gelen hasarlar “periferik nöropati” olarak adlandırılır. Periferik nöropati dışında, santral beyin ve omurilik bölgesinde de nöropati görülebilir.
Periferik nöropatiler, en sık rastladığımız nöropati türüdür ve sinirin özelliÄŸine göre farklı gruplara ayrılabilir:
Motor Nöropati: Kasların hareket etmesinden sorumlu olan, motor sinir adı verilen sinir liflerinin hasar gördüÄŸü nöropati türüdür. Kaslarda güçsüzlük, erime ve seyirme ile kendini gösterir. Solunum ve yutma kasları da etkilenebilir.
Duysal Nöropati: Sadece duyu sinirlerinin etkilendiÄŸi nöropati türüdür. El ve ayaklarda karıncalanma, yanma ve uyuÅŸma belirtilerine sık rastlanır.
Motor ve Duysal Nöropati: Hem motor hem de duysal sinirlerin etkilendiÄŸi nöropati türüdür.
Otonomik Nöropati: Kardiyak ritim bozuklukları, terleme sorunu ve tansiyon deÄŸiÅŸimleri ile belirtilerini verir. Sempatik ve parasempatik otonom sistemindeki sinir liflerini etkileyen bir nöropati türüdür.
Polinöropati Belirtileri Nelerdir?
Polinöropati; baÅŸlangıç evrelerinde el ve ayaklarda ortaya çıkar. Eldiven çorap tarzı duyu kusuru yapar. Ä°lerlediÄŸinde ise semptomlar vücudun genelini etkileyebilir. Sindirim ve görme sorunları ortaya çıkabilir. Polinöropati belirtileri:
-
Uzuvlarda güç kaybı, hissizlik, yanma ve aÄŸrı
-
Kabızlık, ishal
-
Ä°drar yapamama veya tutamama
-
Çift görme vb. görme sorunları
-
İktidarsızlık, cinsel işlev bozuklukları
-
Yüz felci
Polinöropati Nedenleri Nelerdir?
Polinöropati altta yatan, dahili bir hastalığa baÄŸlı ortaya çıkabileceÄŸi gibi herhangi farklı bir sebep olmadan da görülebilir. Nöropati vakalarının birçoÄŸunda altta yatan nedenler kesin olarak bilinemez. Olguların yalnızca %30’luk kısmında nedenler net bir ÅŸekilde ortaya koyulabilir. Polinöropatinin yaygın sebepleri ise;
-
Diyabet
-
Bağışıklık sisteminin yanlış çalışmasına baÄŸlı olarak sinir hücrelerinin hasar görmesi
-
Guillain Barre Sendromu (Bağışıklık sisteminin miyelin kılıfı zedeleyerek, iltihaplanmaya neden olduÄŸu bir otoimmün bozukluk.)
-
Kronik inflamatuar hastalıklar
-
Romatolojik hastalıklar
-
Kanser
-
Genetik yatkınlıktır. (gençlerde en sık görülen nedendir)
Diyabet (Åžeker hastalığı), Polinöropatiye Neden Olur mu?
Polinöropati nedenleri arasında en büyük risk diyabettir. Diyabet hastalarının yaklaşık yarısında, uzun hastalık sürecinin sonunda, nöropati geliÅŸtiÄŸi gözlemlenmiÅŸtir. Bunun nedeni; diyabet hastalarında sinirlere ulaÅŸan kılcal damarların etkilenmesine baÄŸlı olarak, sinir liflerinin zarar görmesidir.
Diyabete baÄŸlı polinöropatinin belirtileri de diÄŸer polinöropati belirtileri ile aynıdır. Öncelikle el be ayaklarda baÅŸlayan yanma, karıncalanma hissi sonrasında uzuvlarda güç kaybı ve tansiyon problemleri ile devam edebilir.
​
Polinöropati Tanısı Nasıl Konur?
Polinöropati teÅŸhisinde ilk baÅŸvurulan, en önemli tetkik EMG (Elektromiyografi)’dir. EMG, hasar gören periferik lifleri ve hasarın derecesini detaylı bir ÅŸekilde ortaya koyarak, polinöropatinin tanılanmasına yardımcı olur. EMG’nin yetersiz kaldığı durumlarda sinir biyopsisi, kan tahlilleri ve diÄŸer görüntüleme yöntemlerinden de yardım alınabilmektedir.
Polinöropati Tedavisi
Polinöropati; erken teÅŸhis edildiÄŸinde ve altında yatan nedenler belirlendiÄŸinde daha kolay tedavi edilebilen, doÄŸru tedavi planı ile ilerlemesi yavaÅŸlatılabilen bir rahatsızlıktır. EÄŸer altta yatan nedenler kesin olarak saptanabiliyorsa, kalıcı olarak tedavisi bile mümkündür. Tedavi sürecinde genellikle ilaçlar kullanılır. Aynı zamanda fiziksel aktivitenin devam edebilmesi için fizyoterapiden de destek alınabilir.
​
BLOG yerinden Polinöropati ile ilgili yapılan bilimsel çalışmalar, güncel tedaviler, ilaç yan etkileri, komplikasyonlar, son geliÅŸmeler hakkındaki yazılarımı okuyabilirsiniz.